معاون اجتماعی قوهقضاییه مطرح کرد: تغییر مسیر عدالت کیفری به سیاست کیفری تامینی
- توضیحات
دیده بان هشتم : معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه گفت: سیاست کیفری در کشور ما از مسیر عدالت کیفری به سمت سیاست کیفری تامینی با نگاه رعایت منافع و مصالح جامعه، رعایت وجه اجتماعی و حضور نفوس به خطا رفته در کنار خانوادهها، تغییر مسیر داده است.
به گزارش میزان، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه ادامه داد: با توجه به متن و نص صریح قانون که بیشتر بر اختیارات دادگاهها در استفاده از این سازوکارها تاکید دارد، مشخص است که قانونگذار به عقلانیت قضات ما در محاکم اعتماد و آنها را مختار کرده در مواجهه با هر مجرمی که مصلحت میداند از یکی از این مکانیزمها استفاده کند.
الفت گفت: سیاست کیفری در کشور ما از مسیر عدالت کیفری به معنای تعیین مجازاتهای سالب آزادی و سایر مجازاتهایی که بهصورت سنتی علیه مجرمان اعمال میکردیم، به سمت سیاست کیفری تامینی با نگاه رعایت منافع و مصالح جامعه، رعایت وجه اجتماعی و حضور نفوس به خطا رفته در کنار خانوادهها، تغییر مسیر داده است. وی بابیان اینکه ازجمله سیاستهای قوهقضاییه که توسط رییس دستگاه قضا ابلاغشده، کاهش جمعیت کیفری زندانها و بهکارگیری ظرفیتهای موجود در جامعه برای تربیت مجرمان است که به اشکال مختلف به بدنه قوهقضاییه ابلاغشده است، عنوان کرد: قوهقضاییه امروز تلاش میکند نگاه و سوگیری قضات را به سمت استفاده از ظرفیتهایی که در قانون مجازات است، برای تعیین مجازاتهای جایگزین حبس تغییر دهد و عزیزانمان را در دادگاهها تشویق کند که با مقداری دقتنظر بیشتر در صدور احکام، از رویههای قدیمی و سنتی و روشهایی که در صدور احکام جاافتاده است، سطح کار را بالاتر ببرند و استفاده از این مکانیزمها را در دستور کار خودشان قرار دهند. الفت ادامه داد: نخستین جشنواره آرای برتر قضایی مرتبط با نهادهای اصلاحی - ارفاقی پیشگیرانه در سال ۹۷ برگزار شد و امروز هم دومین دوره این جشنواره برگزار میشود. برای برگزاری این جشنواره فراخوان دادیم و از قضات در حوزههای مختلف درخواست کردیم که احکامی را دراینارتباط صادر میکنند برای ما در یک مسابقه مشفقانه و اثربخش در ارتقای وضعیت کشور بفرستند. معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه بابیان اینکه آرای فرستادهشده به جشنواره آرای برتر قضایی مرتبط با نهادهای اصلاحی - ارفاقی پیشگیرانه توسط اعضای هیئت داوری که از فرهیختگان جامعه حقوقی و کیفری بودند بررسی و بهترین احکام انتخاب شدند، گفت: متمایل کردن قضات به استفاده از روشهای جایگزین حبس و همینطور جلب همکاری نهادها و مؤسساتی که باید در اجرای این احکام همکاری داشته باشند، ازجمله اقداماتی هستند که باید برای افزایش تعداد آرای ارفاقی اصلاحی با رویکرد پیشگیرانه موردتوجه قرار بگیرند.
الفت گفت: اگرچه آییننامه مربوط به ماده ۷۹ تدوینشده و قانونگذار هم تاکید کرده که نهادهای پذیرنده باید همکاری داشته باشند، ولی ما باید توجه داشته باشیم که بهترین روش برای جلب همکاری نهادها، اتخاذ روشهای رویکردهای تشویقی است و از تحکم قانونگذار باید بهعنوان آخرین ابزار در این حوزه استفاده کرد. اگر بخواهیم به نتایج مطلوبی برسیم باید از همه نقشآفرینان آرای ارفاقی اصلاحی با رویکرد پیشگیرانه ازجمله نهادهای پذیرنده و بهترین مجریان احکام تقدیر کرد. وی بابیان اینکه موفقیت درزمینه آرا ارفاقی اصلاحی، از صدور حکم توسط قاضی فاضل مجرب تا همکاری نهاد پذیرنده و نهایتاً دارا بودن یک واحد اجرای احکام توانمند و مؤثر در دادسرای شهرستان را در برمیگیرد، گفت: خیلی خوشحالیم که امروز قضات جوان و مستعد و آشنا به علوم کیفری و علوم بینرشتهای ازجمله جرمشناسی و روانشناسی در قوهقضاییه وجود دارند.
الفت بابیان اینکه دادگاههای ما در دهه گذشته بهصورت چشمگیری ارتقا کیفیت عملکرد پیدا کردند، افزود: پیشنهاد میکنم یک تیم مجرب احکام منتخب جشنواره امسال را ترجمه کنند. معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه بابیان اینکه ما نباید در اجرای مکانیزمهای مجازات جایگزین حبس، دچار تندروی و کندروی شویم، عنوان کرد: تلاش میکنیم با کاهش جمعیت زندانیان، هم در بودجههای عمومی صرفهجویی کنیم و هم از بودجهها در مسیر اصلاح و تربیت بهتر استفاده کنیم.
نهادهای پذیرنده در مجازات جایگزین حبس، همکاری لازم را داشته باشند
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه همچنین در حاشیه این جشنواره و در جمع خبرنگاران، گفت: هدف از برگزاری این جشنواره، ترغیب و تشویق قضات در استفاده از روشها و مکانیزمهایی که به اجرای سیاستهای اصلاحی و ارفاقی تدوینشده توسط قانونگذار در قانون مجازات اسلامی است، تعریفشده است.
وی بابیان اینکه هدف از صدور چنین احکامی کاهش جمعیت کیفری زندانها و باز اجتماعی کردن مجرمان و ایجاد فرصت مجدد برای بازگشت مجرمان به جامعه و در کنار خانواده قرار گرفتن آنهاست، افزود: اقدامی که قانونگذار طراحی کرده است باید حتماً توسط قضات موردتوجه قرار بگیرد و در احکام آنها آثار تدوین چنین مقرراتی را شاهد باشیم. معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه بابیان اینکه اهداف مدیریت عالی قوهقضاییه برای استفاده از روشها و سازوکارهای قانونی مجازات جایگزین حبس در اختیار قضات قرارگرفته است، گفت: همکاری نهادهای پذیرنده مجرمان برای انجام کارهایی که بهعنوان جایگزین حبس در نظر گرفتهشده است دراینارتباط بسیار حاضر اهمیت است. الفت گفت: ما امیدواریم که نهادهای مشخصشده در آییننامه بیشتر از گذشته همکاری لازم را داشته باشند اگرچه در سالهای قبل شاهد چنین همکاریهایی بودهایم و این همکاریها رو به ارتقا است، ولی نیاز کشور بیشتر از آن چیزی است که امروز اتفاق میافتد. وی بابیان اینکه مجازاتهای ارفاقی را در خصوص مجرمانی به کار میبریم که رفتار آنها به تعبیر حقوقدانان واجد جنبه عمومی باشد، گفت: در رابطه با آمار اجرای احکام جایگزین ما از ساعت استفاده میکنیم و میتوانم بگویم بیشتر از یکمیلیون ساعت مجازات جایگزین حبس تعیینشده است.
رشد ۱۰ برابری آرای مرتبط با نهادهای جایگزین حبس در محاکم کیفری
دبیر جشنواره تقدیر از آرای قضایی مرتبط با نهادهای ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه نیز، گفت: این جشنواره قرار بود در اواخر سال گذشته برگزار شود که به علت شیوع ویروس کرونا در زمان خودش برگزار نشد و بهروز یکشنبه موکول شد. خدادی افزود: بنای این جشنواره مدتهاست در معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه نهاده شده است.
دبیر جشنواره تقدیر از آرای قضایی مرتبط با نهادهای ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه بابیان اینکه از سیاستهای ابلاغی به معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوهقضاییه، بحث کاهش مجازاتها و کاهش مجازاتهای حبس است، گفت: «فرهنگسازی در درون قوهقضاییه و ترویج آرای پیشگیرانه» مهمترین هدف برگزاری جشنواره تقدیر از آرای قضایی مرتبط با نهادهای ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه است.
خدادی بابیان اینکه در سال ۱۳۹۲ در قانون مجازات اسلامی، نهادها و تأسیساتی برای جایگزین حبس، تعویق صدور حکم و همچنین تأخیر اجرای حکم ایجادشده است، عنوان کرد: این نهادها برای آنکه متروک نمانند و راه خودشان را پیدا کنند، باید در رویه قضایی فرهنگسازی شوند. برخی از این نهادها در قانونهای مجازات اسلامی سابق هم وجود داشت، ولی به دلیل عدم استقبالی که از آن نهادها شده بود، متروک مانده بودند، اما با رویکرد جدیدی که توسط قانونگذار و در سیاستهای قضایی اتخاذ شد، این نهادها بهعنوان نهادهایی جاری محسوب شدند و بهمرور در عمل جای خود را پیدا کردند.
وی بابیان اینکه یکی از راهکارهای مهم برای اجرایی شدن این نهادها برگزاری جشنوارههایی از قبیل جشنواره تقدیر از آرای قضایی مرتبط با نهادهای ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه با رویکرد ترویجی و تشویقی است، گفت: آمارها نشان میدهد که جشنواره تقدیر از آرای قضایی مرتبط با نهادهای ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه در عمل توانسته است به اهداف خودش برسد.
دبیر جشنواره تقدیر از آرای قضایی مرتبط با نهادهای ارفاقی - اصلاحی پیشگیرانه گفت: در جشنواره امسال در قیاس با جشنوارههای سالیان گذشته، شاهد رشد ۱۰ برابری آرای مرتبط با نهادهای جایگزین حبس در محاکم کیفری هستیم.
خدادی بابیان اینکه آرای واصله به دبیرخانه جشنواره امسال هزار و ۱۰۰ رای بود که در مرحله اول داوری ۱۱۰ رای به جشنواره راه یافتند و نهایتاً ۹ رای بهعنوان آرای برتر شناخته شدند، گفت: خوشبختانه پراکندگی آرای در همه استانهای کشور بود. در پایان از ۹ قاضی برتر به دلیل صدور بهترین رای در موضوعات مجازات جایگزین حبس، تعلیق اجرای مجازات و تعویق صدور حکم تقدیر شد.
حمایت