دیده بان هشتم : معنای نفقه به‌طور مطلق شامل انفاق بر همسر، فرزندان و نزدیکان می‌شود.

نفقه همسر به معناي انفاقی است که شوهر باید به همسر خود بپردازد و نفقه اقارب، انفاقی است که باید در حال نیازمندی والدین و فرزندان، هزینه شود.

نفقه زن در مقایسه با نفقه خویشاوندان نسبی (اقارب) دارای ویژگی‌ها و مزایایی به شرح زیر است:
تقدم نفقه زن بر نفقه دیگر اقارب: طبق ماده ۱۲۰۳ قانون مدنی، نفقه زن بر نفقه اقارب مقدم است. مطابق این ماده، اگر کسی توانایی مالی نداشته باشد که هم به زن و هم به خویشاوندان نسبی خود نفقه بدهد، زن بر دیگران مقدم خواهد بود.
یک‎جانبه بودن نفقه زن: در حقوق اسلام و ایران، نفقه همسر، تکلیفی یک‌جانبه است و زن هیچ‎گاه مکلف به دادن نفقه به شوهر نیست؛ اما نفقه اقارب از تکالیف متقابل است؛ یعنی همان‎گونه که پدر غنی باید نفقه پسر فقیر را بپردازد، بالعکس اگر پدر فقیر باشد، لازم است پسر غنی، نفقه پدر را بدهد.
دین بودن نفقه زن: مطابق ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی «نفقه گذشته زن که پرداخت نشده، به‌صورت دین بر ذمه شوهر باقی می‌ماند و همسر حق مطالبه آن را دارد؛ برخلاف نفقه اقارب که نفقه گذشته قابل مطالبه نیست» و علت دین بودن آن، معاوضی بودن نفقه همسر است، در حالی‌که نفقه اقارب همیشه ناظر به آینده است.
طلب ممتاز بودن نفقه: در صورت افلاس و ورشکستی شوهر، زن بر دیگر طلبکاران مقدم می‌َشود. اما نفقه اقارب، دارای این خصوصیت نیست، به استثنای نفقه اولاد که طبق تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده بر سایر دیون مقدم شده است.
عدم تأثیر فقر و تمکن در نفقه: اگرچه زن ثروتمند باشد، اما می‌تواند از شوهر نفقه بخواهد. در حالی ‌که برای نفقه اقارب، وجوب نفقه از یک طرف، مشروط به فقر نفقه‌گیرنده است و از طرف دیگر مشروط به تمکن منفق است. به علاوه در مقدار نفقه زن، وضع اقتصادی شوهر در نظر گرفته نمی‌شود، در حالی که نفقه اقارب، با توجه به وضع اقتصادی منفق تعیین می‌شود و تکلیف تا حدی است که نفقه دهنده در وضع معیشت دچار مضیقه نشود.
تناسب با وضع اجتماعی زن: مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه همسر باید متناسب با وضع اجتماعی زن باشد. در حالی‌ که مطابق ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی، نفقه اقارب فقط به اندازه رفع حاجت آنان با توجه به توان انفاق‌کننده است.
تقدم نفقه زن بر مطالبات مربوط به حقوق عمومی: طبق ماده ۱۶۰ قانون مالیات‌های مستقیم و ماده ۴۹ قانون تأمین اجتماعی، طلب دولت بابت مالیات و مطالبات سازمان تأمین اجتماعی، که ناشی از اجرای قانون تأمین اجتماعی است، در شمار مطالبات ممتاز است. اما طبق قانون حمایت خانواده و نیز عموم تبصره ۲ ماده ۱۲ این قانون اقتضا می‌کند که نفقه زن حتی بر طلب دولت بابت مالیات و طلب سازمان تأمین اجتاعی مقدم شود.
عدم رتبه‌بندی در نفقه زن: همسران دائمی، تقدمی در وجوب نفقه نسبت به همدیگر ندارند. ولی اقارب در خط عمودی نزولی بر خط عمودی صعودی در موارد تعارض مقدم هستند.
جنبه کیفری و مدنی داشتن نفقه زن: عدم پرداخت نفقه همسر و عدم امکان الزام شوهر به پرداخت آن، علاوه بر تعزیر، موجب اعمال ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی می‌شود، ولی در نفقه اقارب صرفاً تعزیر وجود دارد.
معنای نفقه به‌طور مطلق شامل انفاق بر همسر، فرزندان و نزدیکان می‌شود.
نفقه همسر به معناي انفاقی است که شوهر باید به همسر خود بپردازد و نفقه اقارب، انفاقی است که باید در حال نیازمندی والدین و فرزندان، هزینه شود.
نفقه زن در مقایسه با نفقه خویشاوندان نسبی (اقارب) دارای ویژگی‌ها و مزایایی به شرح زیر است:
تقدم نفقه زن بر نفقه دیگر اقارب: طبق ماده ۱۲۰۳ قانون مدنی، نفقه زن بر نفقه اقارب مقدم است. مطابق این ماده، اگر کسی توانایی مالی نداشته باشد که هم به زن و هم به خویشاوندان نسبی خود نفقه بدهد، زن بر دیگران مقدم خواهد بود.
یک‎جانبه بودن نفقه زن: در حقوق اسلام و ایران، نفقه همسر، تکلیفی یک‌جانبه است و زن هیچ‎گاه مکلف به دادن نفقه به شوهر نیست؛ اما نفقه اقارب از تکالیف متقابل است؛ یعنی همان‎گونه که پدر غنی باید نفقه پسر فقیر را بپردازد، بالعکس اگر پدر فقیر باشد، لازم است پسر غنی، نفقه پدر را بدهد.
دین بودن نفقه زن: مطابق ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی «نفقه گذشته زن که پرداخت نشده، به‌صورت دین بر ذمه شوهر باقی می‌ماند و همسر حق مطالبه آن را دارد؛ برخلاف نفقه اقارب که نفقه گذشته قابل مطالبه نیست» و علت دین بودن آن، معاوضی بودن نفقه همسر است، در حالی‌که نفقه اقارب همیشه ناظر به آینده است.
طلب ممتاز بودن نفقه: در صورت افلاس و ورشکستی شوهر، زن بر دیگر طلبکاران مقدم می‌َشود. اما نفقه اقارب، دارای این خصوصیت نیست، به استثنای نفقه اولاد که طبق تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده بر سایر دیون مقدم شده است.
عدم تأثیر فقر و تمکن در نفقه: اگرچه زن ثروتمند باشد، اما می‌تواند از شوهر نفقه بخواهد. در حالی ‌که برای نفقه اقارب، وجوب نفقه از یک طرف، مشروط به فقر نفقه‌گیرنده است و از طرف دیگر مشروط به تمکن منفق است. به علاوه در مقدار نفقه زن، وضع اقتصادی شوهر در نظر گرفته نمی‌شود، در حالی که نفقه اقارب، با توجه به وضع اقتصادی منفق تعیین می‌شود و تکلیف تا حدی است که نفقه دهنده در وضع معیشت دچار مضیقه نشود.
تناسب با وضع اجتماعی زن: مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه همسر باید متناسب با وضع اجتماعی زن باشد. در حالی‌ که مطابق ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی، نفقه اقارب فقط به اندازه رفع حاجت آنان با توجه به توان انفاق‌کننده است.
تقدم نفقه زن بر مطالبات مربوط به حقوق عمومی: طبق ماده ۱۶۰ قانون مالیات‌های مستقیم و ماده ۴۹ قانون تأمین اجتماعی، طلب دولت بابت مالیات و مطالبات سازمان تأمین اجتماعی، که ناشی از اجرای قانون تأمین اجتماعی است، در شمار مطالبات ممتاز است. اما طبق قانون حمایت خانواده و نیز عموم تبصره ۲ ماده ۱۲ این قانون اقتضا می‌کند که نفقه زن حتی بر طلب دولت بابت مالیات و طلب سازمان تأمین اجتاعی مقدم شود.
عدم رتبه‌بندی در نفقه زن: همسران دائمی، تقدمی در وجوب نفقه نسبت به همدیگر ندارند. ولی اقارب در خط عمودی نزولی بر خط عمودی صعودی در موارد تعارض مقدم هستند.
جنبه کیفری و مدنی داشتن نفقه زن: عدم پرداخت نفقه همسر و عدم امکان الزام شوهر به پرداخت آن، علاوه بر تعزیر، موجب اعمال ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی می‌شود، ولی در نفقه اقارب صرفاً تعزیر وجود دارد.